"Mục tiêu tối thượng của DIAC là cung cấp một diễn đàn công bằng cho việc giải quyết tranh chấp, phục vụ các doanh nghiệp thuộc mọi quy mô, lĩnh vực và ngành nghề."

Hỏi: Bà có thể chia sẻ thông tin về Quy tắc Trọng tài mới của DIAC không? Những điểm mới chính là gì?

Trả lời: Quy tắc Trọng tài của DIAC 2022 có hiệu lực từ ngày 21 tháng 3 năm 2022, thay thế cho Quy tắc Trọng tài năm 2007 trước đó. Các quy tắc này nhằm nâng cao hiệu quả và tính linh hoạt, đồng thời áp dụng các thực tiễn quốc tế tốt nhất vào quy trình trọng tài của DIAC. Một số thay đổi chính bao gồm:

• Quy trình Trọng tài Khẩn cấp: Các quy tắc mới cung cấp cho các bên một cơ chế để yêu cầu biện pháp tạm thời khẩn cấp trước khi hội đồng trọng tài được thành lập.
• Gộp và Tham gia: Các quy tắc mới cho phép một bên kết hợp nhiều yêu cầu vào một vụ trọng tài, và các bên thứ ba có thể được tham gia vào các vụ trọng tài đang diễn ra.
• Công nghệ và Đổi mới: DIAC cam kết sử dụng và tích hợp công nghệ vào các quy trình của mình, do đó đã đưa vào các quy định để tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi thông tin và nộp tài liệu điện tử. Hơn nữa, hội đồng trọng tài có quyền quyết định liệu các cuộc họp và phiên điều trần có thể diễn ra trực tuyến hay không.
• Tài trợ bởi Bên thứ ba: Quy tắc năm 2022 cho phép việc tài trợ bởi bên thứ ba. Tuy nhiên, các bên sử dụng hỗ trợ tài chính từ bên thứ ba phải công bố danh tính của nhà tài trợ và mọi cam kết của nhà tài trợ liên quan đến trách nhiệm về chi phí phát sinh bất lợi.
• Quy trình Tốc hành: Quy tắc này giới thiệu một quy trình nhanh, trong đó hội đồng trọng tài phải đưa ra phán quyết cuối cùng trong vòng ba tháng. Quy tắc này áp dụng khi yêu cầu tranh chấp có giá trị dưới 1 triệu AED, nếu các bên đồng ý bằng văn bản, trong các trường hợp khẩn cấp được Tòa Trọng tài phê duyệt, hoặc khi Tòa Trọng tài cho là phù hợp dựa trên hoàn cảnh cụ thể.
• Chi phí Pháp lý: Theo quy tắc năm 2022, các hội đồng trọng tài của DIAC có thể phán quyết chi phí đại diện pháp lý và các chi phí liên quan như là một phần của chi phí trọng tài.
• Nơi Trọng tài: Theo quy tắc, nếu thỏa thuận không quy định rõ nơi trọng tài, nơi mặc định sẽ là Trung tâm Tài chính Quốc tế Dubai (DIFC).

Hỏi: Mỗi năm trung tâm giải quyết bao nhiêu vụ tranh chấp và các lĩnh vực chính là gì?

Trả lời: Số lượng vụ việc trung bình được thụ lý bởi Trung tâm hàng năm trong ba năm qua là 323 vụ. Trong năm 2022, DIAC đã thụ lý 340 vụ, tăng từ 276 vụ trong năm 2021, đạt mức tăng 23% và tăng 48% so với 230 vụ trong năm 2020. Bên cạnh đó, tổng giá trị tranh chấp đã lên đến 11,2 tỷ dirham, so với 1,9 tỷ dirham vào năm 2021, cho thấy sự tăng trưởng đáng kể qua từng năm.

Về các lĩnh vực, mặc dù đối mặt với những thách thức kinh tế toàn cầu, ngành xây dựng tại khu vực MEASA vẫn thể hiện được sự kiên cường đáng kể. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi các tranh chấp trong lĩnh vực xây dựng và bất động sản chiếm khoảng 65% số vụ trọng tài của Trung tâm trong năm 2022. Số vụ còn lại phân bổ ở các lĩnh vực khác nhau, bao gồm thương mại, dầu khí, hàng hải và một số lĩnh vực khác.

Báo cáo thường niên DIAC 2023 sắp tới sẽ cung cấp phân tích chi tiết, cho thấy sự gia tăng số lượng vụ trọng tài và mở rộng phạm vi các lĩnh vực và ngành nghề, khẳng định khả năng của Trung tâm trong việc đáp ứng đa dạng nhu cầu trọng tài trong các ngành kinh tế khác nhau.

Hỏi: Điều gì làm cho Dubai trở thành điểm đến ưa thích cho trọng tài tại khu vực MENA và trên toàn cầu?

Trả lời: Sự nổi lên của Dubai như là một nơi trọng tài được ưa chuộng ngày càng rõ ràng qua các khảo sát của QMUL, xếp Dubai thứ 10 về trọng tài quốc tế vào năm 2021 và thứ 7 về trọng tài năng lượng quốc tế vào năm 2022. Những xếp hạng này nhấn mạnh sức hấp dẫn của Dubai, không chỉ trong khu vực MEASA mà còn trên toàn cầu. Điều này có thể được lý giải bởi một số yếu tố:

• Khung pháp lý hiện đại: Luật Trọng tài Liên bang UAE (Luật số 6 năm 2018), được xây dựng dựa trên mô hình UNCITRAL, nâng cao khung pháp lý cho trọng tài, đảm bảo kết quả nhất quán và có thể dự đoán. Các sửa đổi đối với Luật Liên bang, được đưa ra vào tháng 9 năm ngoái, tập trung vào việc đơn giản hóa quy trình trọng tài tại UAE, nhấn mạnh tính hiệu quả và linh hoạt. Một cập nhật quan trọng là yêu cầu các tổ chức trọng tài cung cấp công nghệ để tạo điều kiện cho các phiên điều trần trực tuyến. Điều này phản ánh xu hướng ngày càng tăng của các phiên điều trần từ xa, đảm bảo rằng các bên có thể tham gia phiên điều trần bất kể vị trí địa lý.
• Hệ thống pháp lý đẳng cấp thế giới: Trên lãnh thổ đất liền, hệ thống pháp luật dân sự được áp dụng, điều chỉnh bởi Luật Trọng tài Liên bang UAE (Luật số 6 năm 2018) và các sửa đổi của nó. Trong khi đó, DIFC (Trung tâm Tài chính Quốc tế Dubai) hoạt động theo hệ thống luật thông luật, tách biệt với hệ thống trên đất liền. DIFC có các cơ quan quản lý và tòa án độc lập của riêng mình, hoạt động bằng tiếng Anh và cung cấp môi trường trọng tài hiện đại, thân thiện với trọng tài theo Luật Trọng tài riêng của mình. Hệ thống kép này cho phép các bên tham gia các giao dịch thương mại tại Dubai linh hoạt lựa chọn giữa hệ thống pháp luật dân sự hoặc hệ thống thông luật, tăng thêm sức hút của Dubai như một trung tâm kinh doanh và trọng tài.
• Chuyên môn đa văn hóa và đa ngôn ngữ: Dubai là một thành phố sôi động, đa văn hóa với hơn 200 quốc tịch sinh sống, sử dụng hơn 140 ngôn ngữ. Sự đa dạng này bao gồm nhiều chuyên gia pháp lý, trọng tài viên và các chuyên gia có trình độ trong nhiều ngôn ngữ và lĩnh vực khác nhau. Nguồn nhân lực đa dạng này cho phép các bên trong quá trình trọng tài lựa chọn các trọng tài viên có chuyên môn và kỹ năng ngôn ngữ phù hợp, giúp quá trình giải quyết tranh chấp hiệu quả hơn.
• Vị trí chiến lược: Vị trí chiến lược của Dubai nằm ở giao lộ của Châu Âu, Châu Á và Châu Phi, đảm bảo khả năng tiếp cận tuyệt vời. Với hơn 2,5 tỷ người cư trú trong vòng bay 4 giờ và 5 tỷ người trong vòng 8 giờ bay, vị trí trung tâm của thành phố tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển của các trọng tài viên quốc tế, các bên và đại diện pháp lý, hỗ trợ sự tham gia của họ vào các thủ tục trọng tài.
• Môi trường thân thiện với kinh doanh: Môi trường kinh doanh thuận lợi của Dubai và cam kết đa dạng hóa nền kinh tế đã khuyến khích nhiều tập đoàn đa quốc gia, các tổ chức tài chính và các công ty luật quốc tế thành lập cơ sở tại đây. Với sự gia tăng của các doanh nghiệp, nhu cầu về dịch vụ trọng tài và chuyên môn trong quản lý các tranh chấp thương mại cũng ngày càng cao.

Hỏi: Bà có thể chia sẻ một số sáng kiến gần đây mà DIAC đã triển khai nhằm cải thiện hệ sinh thái trọng tài không?

Trả lời: DIAC đã ra mắt một số sáng kiến nhằm tăng cường hệ sinh thái trọng tài. Trong số đó bao gồm:

• Đào tạo & Xây dựng Năng lực: Năm ngoái, DIAC đã giới thiệu một chương trình đào tạo trọng tài toàn diện gồm 3 giai đoạn, thu hút hơn 120 người tham gia. Chương trình này được xây dựng dựa trên Quy tắc Trọng tài của DIAC và các thực tiễn quốc tế tốt nhất. Khi hoàn thành cả ba giai đoạn, người tham gia sẽ nhận được bằng tốt nghiệp chuyên nghiệp về trọng tài quốc tế. Bên cạnh đó, DIAC đã tổ chức khóa đào tạo về Tech ADR đầu tiên trong khu vực, hợp tác với Trung tâm Trọng tài & Hòa giải Thung lũng Silicon (SVAMC). Để hỗ trợ phát triển chuyên môn, DIAC đã hợp tác với chi nhánh CIArb UAE để tổ chức chuỗi hội thảo tập trung vào việc giúp các luật sư và chuyên gia mới bắt đầu đảm nhận các vị trí trọng tài viên, thư ký hội đồng trọng tài và chuyên gia.
• Tòa Trọng tài: Sắc lệnh số 34 năm 2021 đánh dấu sự phát triển quan trọng cho DIAC bằng việc thành lập Tòa Trọng tài. Theo các thực tiễn quốc tế tốt nhất, chức năng của Tòa Trọng tài DIAC bao gồm việc rà soát phán quyết nhằm đảm bảo chất lượng và khả năng thi hành trước khi ban hành. Đây là bước tiến lớn giúp DIAC trở thành đơn vị tiên phong trong khu vực và thiết lập tiêu chuẩn trong thực tiễn trọng tài. Tòa Trọng tài do Tiến sĩ Michael Pryles AO PBM giữ chức Chủ tịch và bà Erin Miller Rankin là Phó Chủ tịch. 11 thành viên khác của Tòa Trọng tài gồm Abdulwahid Alulama, Giáo sư Albert Jan van den Berg, Giáo sư Emilia Onyema, Tiến sĩ Hassan Arab, Hiroo Advani, Ilya Nikiforov, Mohammed Rasheed Al Suwaidi, Ning Fei, Tiến sĩ Rouven Bodenheimer, Rupert Reed KC và Wendy Miles KC.
• Hợp tác và Liên kết: Trong năm qua, DIAC đã ký 11 biên bản ghi nhớ với các tổ chức chủ chốt, bao gồm HKIAC, AAA-ICDR, CIETAC, SVAMC và IAMC. Các thỏa thuận này thể hiện cam kết của chúng tôi trong việc thúc đẩy hợp tác quốc tế và cải thiện bối cảnh trọng tài toàn cầu. Hơn nữa, thông qua quan hệ đối tác chiến lược với Tòa án Dubai, chúng tôi đã củng cố liên minh bằng việc cung cấp các khóa đào tạo cho các thẩm phán của họ về quy tắc và quy trình trọng tài của DIAC năm 2022.
• Đa dạng và Hòa nhập: DIAC cam kết thúc đẩy đa dạng và bình đẳng giới trong trọng tài. Năm 2023, Tòa Trọng tài đã đạt gần mức cân bằng trong việc lựa chọn trọng tài viên nữ, nhấn mạnh cam kết vững chắc của chúng tôi về bình đẳng giới và cơ hội bình đẳng. Ngoài ra, Tòa Trọng tài còn là mô hình điển hình về hòa nhập, với 13 thành viên đại diện cho 11 quốc tịch khác nhau. Thành phần đa dạng này đảm bảo sự phong phú về quan điểm và chuyên môn trong quá trình trọng tài. Cam kết của DIAC đối với đa dạng cũng mở rộng tới lực lượng lao động của chúng tôi. Hơn 60% nhân viên là nữ, và đội ngũ 19 nhân viên của chúng tôi đến từ 14 quốc gia khác nhau, sử dụng 16 ngôn ngữ. Môi trường đa văn hóa này thúc đẩy sự trao đổi ý tưởng phong phú và nâng cao khả năng phục vụ hiệu quả khách hàng quốc tế.
• Xây dựng Kết nối và Tương tác Cộng đồng: DIAC tích cực hỗ trợ phát triển nhận thức và mạng lưới trọng tài bằng cách tổ chức các hội nghị, hội thảo và diễn đàn quốc tế nhằm chia sẻ kiến thức và thúc đẩy trọng tài. Năm ngoái, chúng tôi đã tổ chức Đại hội Trọng tài Hàng hải Quốc tế lần thứ 22 (ICMA) tại Dubai, trở thành thành phố Trung Đông đầu tiên tổ chức ICMA kể từ khi được thành lập vào năm 1972. Chúng tôi cũng tổ chức Hội nghị và Họp Thường niên của Hiệp hội Luật sư Liên Thái Bình Dương (IPBA) tại Dubai. Đáng chú ý, DIAC đã dẫn dắt Tuần lễ Trọng tài Dubai (DAW) trong ba năm qua, với quy mô ngày càng phát triển. Năm ngoái, chúng tôi đã hỗ trợ Ban Tổ chức DAW điều phối hơn 100 sự kiện với hơn 1.000 đại biểu tham dự, biến đây trở thành một trong những tuần lễ trọng tài lớn nhất toàn cầu. Những sáng kiến này tạo nên một hệ sinh thái trọng tài mạnh mẽ và đáng tin cậy hơn, đáp ứng nhu cầu ngày càng phát triển của doanh nghiệp toàn cầu. DIAC đặt mục tiêu củng cố niềm tin vào trọng tài như một phương pháp giải quyết tranh chấp công bằng, minh bạch và hiệu quả. Cam kết của chúng tôi là tạo ra một môi trường trong đó trọng tài không chỉ giải quyết tranh chấp hiệu quả mà còn đóng vai trò là trụ cột đáng tin cậy trong thị trường toàn cầu.

Hỏi: Hòa giải có phổ biến và thành công tại UAE không? Tổ chức trọng tài của bà có cung cấp dịch vụ hòa giải không?

Trả lời: Hòa giải tại UAE đang ngày càng phổ biến và đạt được những tiến bộ đáng kể nhờ vào các khung pháp lý hỗ trợ, sự hậu thuẫn từ các tổ chức và sự phù hợp với văn hóa. Trong những năm gần đây, UAE đã có những bước tiến lớn trong việc thúc đẩy hòa giải như một phương thức hiệu quả để giải quyết tranh chấp. Xu hướng này được dự báo sẽ tiếp tục khi UAE tích hợp hòa giải sâu hơn vào môi trường pháp lý và kinh doanh, biến nó trở thành một lựa chọn thực tế và hiệu quả thay thế cho tố tụng.

Kết quả là, nhiều doanh nghiệp hiện đang đưa điều khoản hòa giải vào hợp đồng của họ, nhận ra tiềm năng giải quyết tranh chấp mà không cần đến những cuộc đấu tranh pháp lý kéo dài. Cách tiếp cận chủ động này không chỉ giúp duy trì mối quan hệ kinh doanh và giảm thiểu gián đoạn mà còn hỗ trợ vai trò ngày càng quan trọng của hòa giải trong bối cảnh giải quyết tranh chấp đang phát triển của UAE. Vào tháng 10 năm ngoái, DIAC đã ra mắt bộ quy tắc hòa giải đầu tiên của mình, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong phát triển thực hành hòa giải tại khu vực. Chỉ trong vòng một tháng sau khi ra mắt, Trung tâm đã thành công trong việc đăng ký vụ hòa giải đầu tiên, phản ánh sự quan tâm ngày càng tăng đến hòa giải tại UAE. Quy tắc này cung cấp một khung pháp lý rõ ràng và toàn diện cho hòa giải, đồng thời đưa ra các giới hạn thời gian rõ ràng và nhanh chóng để đảm bảo hiệu quả. Các bên có thể đưa tranh chấp ra hòa giải theo quy tắc này, bất kể có thỏa thuận hòa giải trước đó hay không.

Trong tương lai, DIAC có kế hoạch tiếp tục hỗ trợ sự phát triển của hòa giải bằng cách triển khai loạt chương trình đào tạo. Các sáng kiến này sẽ nhằm trang bị cho các chuyên gia pháp lý, hòa giải viên và các bên liên quan kỹ năng và kiến thức cần thiết để sử dụng hòa giải hiệu quả và thúc đẩy sự hiểu biết sâu sắc hơn về quy trình hòa giải.

Hỏi: Tầm nhìn chiến lược của DIAC trong 5 đến 10 năm tới là gì?

Trả lời: Tầm nhìn chiến lược của DIAC trong 5 đến 10 năm tới tập trung vào việc củng cố vị thế của mình như một điểm đến hàng đầu toàn cầu về giải quyết tranh chấp, với trọng tâm mạnh mẽ vào việc nâng cao sự hiện diện quốc tế. Sứ mệnh của chúng tôi là cung cấp các dịch vụ giải quyết tranh chấp thay thế (ADR) vượt trội, dựa trên các nguyên tắc xuất sắc, liêm chính và công bằng.

Để đạt được điều này, DIAC đã đặt ra bốn ưu tiên chiến lược:

• Củng cố vị thế của Dubai như một trung tâm đáng tin cậy toàn cầu về giải quyết tranh chấp thay thế.
• Nâng cao vị thế của DIAC như một trung tâm trọng tài quốc tế hàng đầu.
• Thúc đẩy mạnh mẽ việc sử dụng các phương thức giải quyết tranh chấp thay thế.
• Đạt được sự xuất sắc trong tổ chức.

Chúng tôi cam kết phát triển và hỗ trợ chủ động nhu cầu của cộng đồng kinh doanh và trọng tài toàn cầu. Mục tiêu cuối cùng của chúng tôi là cung cấp một diễn đàn công bằng để giải quyết tranh chấp, phục vụ doanh nghiệp thuộc mọi quy mô, lĩnh vực và ngành nghề. Bằng cách này, chúng tôi mong muốn hỗ trợ sự ổn định kinh tế và xây dựng niềm tin trong thị trường toàn cầu.

_______

Được phỏng vấn bởi

Dmitry Marenkov, FAIADR, thành viên của AIADR

Tiểu ban biên tập

Theo Viện Giải quyết Tranh chấp Thay thế Châu Á (AIADR)-

Điều khoản trọng tài mẫu (Model Arbitration Clause) của VTA: “Mọi tranh chấp phát sinh từ hoặc liên quan đến hợp đồng này sẽ được giải quyết bằng trọng tài tại Trung tâm Trọng tài Thương nhân Việt Nam (VTA) theo Quy tắc tố tụng trọng tài của Trung tâm này”. “Any dispute arising out of or in relation with this contract shall be resolved by arbitration at the Vietnam Traders Arbitration Centre (VTA) in accordance with its Rules of Arbitration”.

Trung tâm Trọng tài Thương nhân Việt Nam (VTA) là cơ quan tổ chức, điều phối hoạt động giải quyết tranh chấp trong kinh doanh bằng trọng tài quy chế, với thẩm quyền giải quyết các tranh chấp: (i) Tranh chấp giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại; (ii) tranh chấp giữa các bên trong đó có ít nhất một bên có hoạt động thương mại; (iii) tranh chấp giữa các bên mà pháp luật quy định giải quyết bằng Trọng tài.